Mensen met dementie die in het verpleeghuis wonen. Hoe ontwikkelt hun kwaliteit van leven zich in twee jaar? Dat heb ik als specialist ouderengeneeskunde onderzocht, samen met onderzoekers van het Universitair Kennisnetwerk Ouderenzorg Nijmegen (UKON). De resultaten zijn gepubliceerd in The American Journal of Geriatric Psychiatry. 9 domeinen van kwaliteit van leven: verbetering én verslechtering
Negen domeinen van kwaliteit van leven en dementie
Het onderzoek richtte zich op de kwaliteit van leven in negen domeinen. De resultaten verschilden per domein . Bij de onderzochte groep verbeterde de kwaliteit van leven in een periode van twee jaar op de gebieden ‘Zorgrelatie’, ‘Negatief affect’, ‘Rusteloos gespannen gedrag’, ‘Positief zelfbeeld’, ‘Sociale isolatie’ en ‘Zich thuis voelen’. Tegelijkertijd was er ook verslechtering bij ‘de domeinen Positief affect’ en ‘Sociale relaties’. De grootste afname van kwaliteit van leven werd gevonden in ‘Iets om handen hebben’.
Daar zijn volgens de onderzoekers meerdere verklaringen voor mogelijk. Dit komt mogelijk doordat mensen door hun dementie in de loop van de tijd minder kunnen deelnemen aan activiteiten. Of misschien onvoldoende activiteiten aangeboden krijgen.
De verslechtering van het domein ‘Iets om handen’ kan ook wijzen op een onvervulde behoefte om je nuttig te voelen. Uit ander onderzoek blijkt dat ‘Je nuttig voelen’ een onderbelichte behoefte is bij mensen met dementie, die bijdraagt aan kwaliteit van leven. Mensen hebben een behoefte iets te betekenen voor anderen. Als je erover nadenkt, is dat heel logisch. Daar is nu mogelijk te weinig aandacht voor bij verpleeghuisbewoners met dementie. Dat zou ik graag nog een keer verder onderzoeken, als vervolg op dit onderzoek.Herkennen en handelen in het verpleeghuis
Anne van der Zon licht het belang van het onderzoek toe: “Het is belangrijk dat we herkennen op welke gebieden de kwaliteit van leven van mensen met dementie in het verpleeghuis achteruitgaat. Om vervolgens manieren te bedenken waarmee we de kwaliteit van leven juist op die vlakken behouden en waar mogelijk zelfs verbeteren.”
Meer weten?
We hebben als onderzoekers de data gebruikt van de WAALBED-II studie, een cohortstudie van 290 mensen met dementie in negen verpleeghuizen. In een periode van twee jaar is elke zes maanden de Qualidem-schaal afgenomen om de kwaliteit van leven te meten. Met deze observationele schaal observeerden verzorgenden het gedrag van bewoners. Het volledige onderzoek is gepubliceerd in The American Journal of Geriatric Psychiatry.
Deze blog werd geschreven door Anne van der Zon. Zij is specialist ouderengeneeskunde in Nijmegen en werkt bij De Waalboog. Ze is ook ambassadeur bij Ouderengeneeskunde.NU en beschikbaar voor meeloopdagen.