‘“Als het moet, dan moet het maar”, hoor ik mijn kwetsbare en ernstig zieke patiënt zeggen wanneer ik de opties bespreek. Het ziet er niet bepaald rooskleurig uit: hoge koorts en een lage saturatie ondanks 5 liter zuurstof.
Als het moet, dan moet het maar; het klinkt als een toestemming waar je bijna genoegen mee zou kunnen nemen. Bijna. Ware het niet dat deze patiënt het antwoord verzucht alsof het een verplichting is om de meest intensieve behandelingen aan te gaan omdat de dokter vindt dat dat moet. Ik zie een blik als die van een kind dat verplicht naar bijles moet in plaats van lekker buiten te spelen.
Ik hoor het vaker: “Wat u denkt dat goed is dokter”, “Als het moet, dan moet het maar” of “Ik heb niet echt een keuze, toch?”. Patiënten, en zeker de oudere patiënten, cijferen vaak hun eigen belangen weg om te voldoen aan de verwachtingen van de ander. Of uit angst dat er maar twee uiterste keuzes zijn op het spectrum: alles doen of niets doen.
Maar wat is nou goed, wat moet nou echt en welke keuze past het best? Als specialist ouderengeneeskunde in opleiding vind ik dat erg belangrijk. We werken immers met hele kwetsbare patiënten waarbij elke keuze zo zijn consequenties heeft. Een ernstig zieke en kwetsbare patiënt insturen naar het ziekenhuis zal hem namelijk niet altijd per se beter maken. En wanneer zo’n patiënt dan toch opknapt, tegen welke prijs is dat dan?
Ik kijk mijn patiënt aan en leg mijn hand op de zijne. Rustig zeg ik: “Niets moet” en ik leg uit wat ik daarmee bedoel. Samen praten we over wat belangrijk is in het leven, wat de opties maar zeker ook de consequenties daarvan zijn. Dat niet naar het ziekenhuis gaan, niet hetzelfde is als opgeven. Ik zie geruststelling en ontspanning terugkomen op het gezicht van degene tegenover mij. Deze patiënt geniet nog wel van het leven, de natuur en zijn familie, maar ziet erg op tegen een ziekenhuisopname. Gelukkig kan ik ook in het verpleeghuis nog veel betekenen. We starten met een behandeling, maar maken ook vast een plan voor als het toch slechter wordt.
In zijn eigen vertrouwde omgeving met nabijheid van zorg en familie zie ik deze patiënt langzaam opknappen.’
Deze blog is geschreven door Anne Hiddink. Anne is eerstejaars aios ouderengeneeskunde en is werkzaam bij Azora. Vanuit Azora is ze werkzaam op een PG-afdeling en somatiekafdeling van Markenheem in Hengelo en Doetinchem.
Lees ook de andere blogs van Anne