Lagere instroom vervolgopleidingen vraagt om gezamenlijke aanpak
29 september 2022 – Een ernstig tekort aan artsen buiten het ziekenhuis, zoals huisartsen, specialisten ouderengeneeskunde en jeugdartsen. Dat voorziet de SBOH, de grootste werkgever van artsen in opleiding tot specialist (aios) en financier van 12 medische vervolgopleidingen. De huidige instroom bij diverse medische vervolgopleidingen voor artsenberoepen buiten het ziekenhuis blijft fors achter bij het aantal opleidingsplaatsen dat VWS nodig vindt en beschikbaar heeft gesteld. De SBOH verwacht dat deze trend zich de komende jaren doorzet als er nu geen actie wordt ondernomen. Het tekort is des te alarmerender omdat in Nederland een verschuiving plaatsvindt van het verlenen van zorg in het ziekenhuis, naar buiten het ziekenhuis zoals staat aangegeven in het concept integraal zorgakkoord (IZA). De verwachting is dat de werkdruk en wachttijden voor zorg buiten het ziekenhuis nog verder toenemen.
Oorzaken oplopend tekort
Belangrijke oorzaak voor het tekort is volgens de SBOH dat er te weinig aandacht is voor de artsenberoepen buiten het ziekenhuis tijdens de opleiding geneeskunde en bij de afgestudeerden geneeskunde (basisartsen) die nog een vervolgopleiding moeten gaan kiezen. Wat ook speelt is dat de opleiding en de uitoefening van het artsenvak in de praktijk onvoldoende aansluiten op de huidige tijdsgeest, zoals het belang van een gezonde werk-privé balans.
Tijd voor een gezamenlijke aanpak, stelt de voorzitter van de Raad van Bestuur van de SBOH Kees Esser: “We moeten het samen doen. Als werkgever van artsen in opleiding tot specialist (aios) kunnen wij zaken signaleren en verandering faciliteren. We hebben oog voor de belangen van aios bijvoorbeeld als het gaat om passende arbeidsvoorwaarden voor aios zoals de mogelijkheid om de opleiding in deeltijd te volgen. De opleidingsinstituten en beroepsorganisaties gaan over de inhoud van de opleiding en het vak. Daarom kiezen we voor een gezamenlijke aanpak samen met partijen in de zorg, waaronder met de KNMG”.
Symbolisch startsein gezamenlijke aanpak
Vandaag verschijnt in opdracht van de SBOH een publicatie waarin diverse trends, ontwikkelingen, scenario’s en adviezen over leren en werken in de zorg in 2032 uiteen zijn gezet. Deze zijn tot stand gekomen in samenspraak met diverse partijen in en om de zorg tot stand gekomen onder begeleiding van De Argumentenfabriek. Het eerste exemplaar van de publicatie wordt vandaag door de SBOH overhandigd aan de voorzitter van de KNMG en vormt het symbolische startsein van de samenwerking om het tekort aan artsen buiten het ziekenhuis aan te pakken.
“René Héman, voorzitter KNMG: “De KNMG onderschrijft volledig het belang van voldoende instroom bij de opleidingen voor artsenberoepen buiten het ziekenhuis. Het vak nog beter laten aansluiten op wat van artsen wordt gevraagd nu en morgen is een belangrijk onderdeel van de oplossing. Wij werken daar samen met onze federatiepartners aan. Het vak aantrekkelijk maken en houden om daarmee voldoende toestroom van jonge artsen te waarborgen is cruciaal. Hiermee borgen we de kwaliteit van zorg waar wij als artsen voor staan. Ook gaan we met de SBOH en de opleidingen aan de slag om de opleidingen voor het artsenberoep buiten het ziekenhuis, en deze artsenberoepen zelf, steviger op de kaart te zetten bij studenten geneeskunde en basisartsen”.
Bouwstenen voor de gezamenlijke aanpak
- De SBOH en de KNMG zijn in gesprek met VWS om direct in contact te kunnen komen met basisartsen om hen beter te informeren over de mogelijke vervolgopleidingen en de keuzes die ze hebben. Nu is deze groep nauwelijks te bereiken. Het is erg belangrijk meer te weten te komen over deze groep en over de beweegredenen waarom ze niet instromen op vervolgopleidingen buiten het ziekenhuis.
- Daarnaast willen de SBOH en de KNMG met de NFU in gesprek over hoe studenten geneeskunde zich tijdens hun studie beter kunnen oriënteren op de artsenberoepen buiten het ziekenhuis zoals onder andere via co-schappen, beroepentesten, carrièrebeurzen en via recruiters van de opleidingen.
- Opleidingsinstituten worden door de SBOH ondersteund met samenwerking en subsidie voor promotie-activiteiten en maatregelen om de vervolgopleidingen buiten het ziekenhuis aantrekkelijk te maken en beter op de kaart te zetten. Zo is in samenwerking tussen de SBOH, Actiz en SOON de stimuleringsregeling tot stand gekomen om geneeskundig specialisten te ondersteunen de switch te maken naar het vak specialist ouderengeneeskunde.
- De SBOH vraagt aan de KNMG om samen met de federatiepartners te kijken naar hoe de opleiding en het artsenvak meer toekomstbestendig kunnen worden gemaakt. Zaken die volgens de SBOH aandacht nodig hebben zijn in ieder geval: het werkklimaat, de werktijden en een goede werk-privé balans.