‘Jaren geleden werd mijn oma ernstig ziek, waardoor ze uiteindelijk in het hospice terechtkwam. Mijn eerste ervaring met het hospice, toen ik nog een geneeskundestudent was, zal ik nooit vergeten. Het hospice, dat verbonden was aan een kerk, straalde meteen rust, sereniteit en huiselijkheid uit toen ik binnenkwam. Als familie werden we volledig ontzorgd: we kregen drinken aangeboden en er werden zelfs kleine hapjes voor ons bereid. We mochten met z’n allen in de tuin zitten in de zon. Door de ontzorging, konden we ons volledig richten op het nemen van afscheid. Een paar dagen daarna sloot mijn oma haar ogen definitief.
Van gedachte naar concrete stap
De gedachte om terug te keren naar het hospice, als vrijwilliger of als arts, bleef na het overlijden van mijn oma altijd in mijn achterhoofd hangen. Tijdens mijn opleiding tot specialist ouderengeneeskunde ontdekte ik dat je een keuzestage bij het hospice kon doen. Zo werd die gedachte uiteindelijk een concrete stap.
Sereniteit
Bij mijn terugkeer, voelde ik opnieuw de sereniteit en rust die het hospice eerder uitstraalde. Dit keer ervoer ik het niet als familielid, maar als zorgverlener. En ik kan je vertellen, ik was net zo onder de indruk als voorheen. De rust die hier heerste was voelbaar, niet alleen voor mij maar ook voor de patiënten. Het was een rust die hen in staat stelden om afscheid te nemen, laatste zaken te regelen, brieven te schrijven en zich voor te bereiden op het einde. Maar het was ook een rust die mij de ruimte gaf om te luisteren naar hun behoeften en erachter te komen wat ze werkelijk nodig hadden. Een rust die niet verstoord werd door vele telefoontjes en overleggen.
Dankbaarheid
Ook merkte ik de dankbaarheid op die hier heerste. Mensen waren dankbaar voor de zorg en de ontzorging. Ze waardeerden het om comfortabel te kunnen leven in hun laatste dagen en weken. En niet te vergeten, de waardering voor het heerlijke versbereide eten, de georganiseerde activiteiten en de vele toegewijde vrijwilligers die altijd klaarstonden. Zoveel dankbaarheid heb ik nog nooit eerder op een werkplek ervaren als hier, heel bijzonder. Net zoals ik ook niet eerder zoveel vrijwilligers heb gezien op een werkplek.
De laatste dagen
Met de patiënten heb ik veel gesproken over hun laatste tijd. De ene vermeed het onderwerp liever, terwijl de ander er juist behoefte aan had. De gesprekken waren divers en omvatten een scala aan onderwerpen, van praktische zaken zoals belastingaangiftes doen tot het schrijven van brieven voor de toekomst, het ophalen van herinneringen, muziek, het herstellen van familiebanden, het bespreken van geloofskwesties tot het filosoferen over wat er na de dood komt.
Bepaalde onderwerpen kwamen regelmatig terug, zoals de belangrijke rol van familie en de uitdaging van het loslaten van dierbaren. Er werd met de dag geleefd, waarbij extra dagen werden gezien als bonus tijd. Geluk werd gevonden in de kleinste dingen: voor de een was dat de zon, voor de ander een sigaret of een biertje. Deze ervaringen hebben me keer op keer doen beseffen waar het echt om draait in het leven. Zij vormden een spiegel voor mij en herinnerden me eraan om te genieten van elk moment, te waarderen wat we hebben, en ons niet te veel te laten meeslepen door zorgen.
Het hospice is een unieke en bijzondere plek, zowel voor patiënten, naasten als medewerkers. Ik gun het iedereen, die de wens heeft, om hier de laatste dagen en weken te mogen en kunnen verblijven.
De gedachte om ooit terug te keren naar het hospice zal na het afronden van deze keuzestage blijven bestaan. Ik hoop dan ook ooit nog terug te kunnen keren naar het hospice als specialist ouderengeneeskunde.’
Deze blog is geschreven door Janine Hogewoning. Ze is derdejaars aios ouderengeneeskunde en doet momenteel haar keuzestage bij Hospice Bardo in Hoofddorp.
Lees ook de andere blogs van Janine